สมองเสื่อม กับ อัลไซเมอร์ ต่างกันอย่างไร

เคยสงสัยไหมว่า อัลไซเมอร์ กับ สมองเสื่อม เป็นโรคเดียวกันหรือไม่ เพราะ มีอาการหลงลืม จำคนใกล้ตัวไม่ได้ มีนิสัยก้าวร้าว ทำให้คนรอบตัวเริ่มเหนื่อยล้าจากการดูแล ผู้ที่ภาวะสมองเสื่อม ลองมาทำความเข้าใจดูก่อนว่าความแตกต่างทั้ง 2 โรคนี้ เป็นอย่างไร เพื่อที่จะได้มีเวลาดูแล หรือ หาวิธีรักษาได้อย่างถูกต้อง Health30Plus ได้รวบรวมข้อมูลมาให้ทุกคนได้อ่านไว้แล้ว

คำตอบ คือ อัลไซเมอร์ เป็นหนึ่งในสาเหตุที่ทำให้เกิดภาวะสมองเสื่อมเท่านั้น ใช่โรคเดียวกันไหม? ถ้ามองว่า อัลไซเมอร์ เป็น สมองเสื่อมไหม คือ ใช่ แต่หาก มองว่า สมองเสื่อม คือ อัลไซเมอร์ไหม คือ ไม่ใช่ เพราะ สมองเสื่อม มาได้จากสาเหตุอื่นๆ ได้อีก จะค่อยๆ อธิบาย

Table of Contents

สมองเสื่อม (Dementia) คืออะไร

เป็นภาวะความสามารถในการทำงานของสมองถดถอยลง จนทำให้เกิดอาการต่างๆ ที่เห็นได้ชัดอย่าง หลงๆ ลืมๆ พูดซ้ำ จำไม่ได้ หลงทิศทาง พูดไม่ถูก นึกคำไม่ออก ซึ่งแต่ละช่วงเวลาจะไปหนักมากขึ้นเรื่อยๆ ยิ่งเป็นเยอะ ยิ่งรับมืยาก สุดท้ายแล้วหากปล่อยไว้ ผู้ป่วยจากสมองเสื่อมจะไม่สามารถดูแลช่วยเหลือตัวเองได้ในที่สุด ซึ่งสมองเสื่อมนี้ไม่ใช่เป็นได้ในเฉพาะผู้สูงอายุเท่านั้น คนหนุ่มสาวก็เป็นโรคสมองเสื่อมได้ เพียงสาเหตุของการเป็นตอนอายุไม่เยอะเป็นคนละเงื่อนไขกับผู้สูงอายุนั้นเอง

สาเหตุภาวะสมองเสื่อม

สาเหตุของโรคสมองเสื่อมนั้นมีด้วยกันหลักอยู่ 2 สาเหตุ คือ

สาเหตุที่หายขาดได้

ความเสื่อมของสมองที่สามารถรักษาให้ขาดได้ ซึ่งแพทย์จะวินิจฉัยบอกว่ามีสาเหตุมาจากปัญหาหรือโรคเหล่านี้ ซึ่งวิธีการแก้ไข หรือ ช่วยได้นั้นมีอยู่ ต้องการอาศัยการเข้าพบแพทย์ เพื่อวิเคราะห์จากปัญหาที่แท้จริง

โรคไทรอยด์ ซึ่งสามารถทานยา ควบคุมอาหารหรือพฤติกรรม ก็จะช่วยให้อาการไทรอยด์ที่มีเป็นมีอาการดีขึ้น ซึ่งก็จะส่งผลให้ภาวะสมองเสื่อมดีขึ้นได้ดัวยเช่นกัน
ขาดวิตามินบี 12 เมื่อรู้ว่าขาดวิตามินบี 12 ที่มีส่วนช่วยในการบำรุงสมอง สิ่งที่ทำได้คือการทานอาหารหรือวิตามินเข้าไปเพิ่ม เพื่อบำรุงและ ฟื้นฟูสมองให้กลับทำงานได้ดีขึ้น
ติดเชื้อในสมอง การเข้ารับการดูแลรักษาก็การทานยา เพื่อเข้าไปจัดการ ก็จะทำให้สมองกับมาทำงานได้เป็นปกติ

สำหรับอาการสมองเสื่อมที่หายขาดได้ มักเกิดได้ในทุกช่วงวัย ไม่ว่าจะเป็น วัยรุ่นหนุ่มสาว หรือ อายุเยอะ ซึ่งส่วนใหญ่แล้ว หากมาจากอาการที่ว่ามา โอกาสหายจากภาวะสมองเสื่อมก็มีค่อนข้างสูง

สาเหตุหายขาดไม่ได้

สำหรับสาเหตุที่รักษาได้ไม่หายขนาดนั้น จริงๆ ก็มาจากหลายโรค แต่จะยกมาก เพียง 2 โรค ที่คนเป็นเยอะสุด ที่ส่งผลต่อสมองเสื่อมมากที่สุด

โรคหลอดเลือดสมอง

สมองถูกทำลายจากภาวะเส้นเลือดในสมองแตกหรือตีบ ทำให้เลือดไม่ไปเลี้ยงสมองโดยฉัลพลัน ซึ่งมักจะอยู่กลุ่มคนที่มีโรคเหล่านี้นี้อยู่แล้ว เช่น เบาหวาน ไขมันในเลือดสูง ความดันโลหิตสูง ซึ่งปัญหาพวกนี้ก็มาจากสาเหตุอื่น เช่น โรคอ้วน การสูบบุหรี่ เป็นต้น ซึ่งก็จะทำให้มีอาการหลงลืมจากโรคสมองเสื่อม และ มีอาการอื่นๆ รวมอยู่ด้วย เช่น แขนขาอ่อนแรง อาการชา เวียนหัวบ่อย ซึ่งการรักษาเป็นไปตามที่แพทย์สั่งไม่ว่าจะเป็นดูแลอย่างใกล้ชิด ทานยา ปรับพฤติกรรม ซึ่งความจริงส่วนใหญ่ก็ดีขึ้นได้ แต่หลายๆ รายหากเป็นแบบฉับพลันก็อาจจะทำให้ไม่สามารถดูแลตัวเองได้ ซึ่งโรคนี้พบได้เป็นอันดับ 2 ของภาวะสมองเสื่อมเลยทีเดียว

โรคอัลไซเมอร์ (Alzheimer)

สาเหตุอันดับ 1 ที่พบว่าเป็นภาวะสมองเสื่อม 60-70% คือ อัลไซเมอร์ นั้นเอง ซึ่งเป็นการทำงานของเซลล์สมองถดถอย อาการก็จะเริ่มจากเล็กๆ น้อย หลงลืม จำทางไม่ได้ พูดซ้ำๆ ช่วงแรกๆ คนรอบตัวอาจจะไม่ได้สังเกตุ จะรุนแรงขึ้น จนไม่สามารถดูแลตัวเองได้ ซึ่งโรคนี้มักจะพบกับคนที่อายุมาก 60 ปีขึ้นไป จากข้อมูลพบว่าโรคนี้ไม่ใช่โรคติดต่อ แต่สามารถถ่ายทองทางพันธุกรรมได้เช่นกัน

วิธีรักษา อัลไซเมอร์ กับ สมองเสื่อม

การรักษาขึ้นอยู่กับการวินิจฉัยจากคุณหมอซึ่งจะให้ทานยาหรือฟื้นฟูสมอง ซึ่งขึ้นอยู่กับช่วงอาการที่ผู้ป่วยเป็น การฟื้นฟูสมองก็ถือเป็นสิ่งสำคัญที่ช่วยให้สมองกลับมาทำงานดียิ่งขึ้น

การป้องกันอัลไซเมอร์ และ สมองเสื่อม อย่างได้ผล

เลี่ยงการทำลายสมอง จากการ ดื่มสุรา สูบบุหรี่
เลี่ยงยาต่างๆ ที่จะส่งผลต่อสมอง
ฝึกควบคุมอารมณ์ ให้อยู๋ในภาวะที่ไม่เครียด
เรียนรู้สิ่งใหม่ๆ เพื่อพัฒนาสมอง
เล่มเกมฝึกสมองต่างๆ จาก มือถือ แทปเลต
ออกกำลังกายเป็นประจำเพื่อให้ออกซิเจนสูบฉีด
ฝึกสมาธิวันละ 15-30 นาที
ทานอาหารที่เป็นประโยชน์ต่อสมอง

หากใครไม่มีเวลาสามารถหาอาหารเสริมบำรุงสมอง ที่มี โอเมก้า3 วิตมินบี 12 หรือ กิงโกะ มาทานก็จะช่วยให้สมองมีสารอาหารที่ครบถ้วนแล้วก็ยังช่วยลดความเครียดในสมองที่เป็นต้นต่อของปัญหาต่างๆ ได้อีกด้วย อย่าลืมดูแลสุขภาพตัวเองให้ดี เพื่อเป็นการป้องกันภาวะสมองเสื่อม ซึ่งก่อนที่จะเกิดอันตรายต่อตัวเองจะไม่สามารถดูแลตัวเองได้

แหล่งข้อมูล

ภาวะสมองเสื่อม และโรคอัลไซเมอร์ : https://sriphat.med.cmu.ac.th/th/knowledge-117
“อัลไซเมอร์” กับ “โรคสมองเสื่อม” ต่างกันอย่างไร : https://www.prachachat.net/spinoff/health/news-227039
ภาวะสมองเสื่อม : https://med.mahidol.ac.th/ramamental/generalknowledge/07072014-1302